Het werkmateriaal bij het beschrijven, opschonen en toegankelijk maken van erfgoed, zeker als het om papieren bronnen gaat, lijkt een wat lastige opgave als je als archiefmedewerker niet bij de stukken kunt. Maar, er is altijd wat te doen en te ontdekken! Voor een goede ontsluiting van een collectie en een correcte duiding van stukken, is contextonderzoek onontbeerlijk. Een archief bevindt zich niet in het luchtledige. Er is iemand geweest die tijdens zijn of haar werkzame leven stukken bewaard en nagelaten heeft. Wie was die persoon? Hoe zag zijn of haar loopbaan en werkkring eruit? Welke scholing en opleiding had de archiefvormer gekregen c.q. gevolgd? Was hij of zij lid van een kerk of een politieke partij?
In het geval van een bedrijfs-of organisatie-archief, zoals Sonneheerdt, is het van belang te weten: waarom en met welke visie de organisatie opgericht werd. Wanneer? Wie zaten er in het bestuur? Waren er andere verenigingen of instituten waarmee gecorrespondeerd of samengewerkt werd, en hoe waren de verhoudingen? Hoe werd het instituut gefinancierd? Welke organisatorische wijzigingen en uitbreidingen vonden er in de loop van de jaren plaats? En als er gefuseerd werd (zoals in het geval van Sonneheerdt met Bartiméus in 2006), waarom en met welke gevolgen? Inmiddels is de geschiedenis van Sonneheerdt vanaf de oprichting in 1921 tot aan de fusie en daarna (tot 2019) goed in kaart gebracht. Aangezien ik nu door omstandigheden wat meer tijd heb om kranten en tijdschriften, bijvoorbeeld in Delpher, te raadplegen, kwam ik een paar opmerkelijke artikelen tegen die wat kleur geven aan de wat meer zakelijke feiten die ik doorgaans op een rij zet.
Hieronder twee voorbeelden.
Ten eerste werd er in de Provinciale Drentsche en Asser Courant van 2 december 1947 een reportage van ‘A.v.G.’ geplaatst over een zgn. propaganda-avond dat door de Blindenbond was georganiseerd en waar de film Wakende Ogen werd vertoond: “…alles zeer interessant maar veel te lang en vooral veel te nadrukkelijk. Wij gingen naar huis met diepe bewondering voor werk en streven der blinden, maar tevens… met een barstende hoofdpijn!”
Ten tweede werd er in diverse Nederlandse kranten melding gemaakt van het verschijnen van menukaarten in brailleschrift bij McDonald’s. In het Nederlands Dagblad van 14 oktober 1992 bracht de verslaggever niet alleen verslag uit van de menukaarten, maar ook van het werk dat bij Sonneheerdt werd verricht om dit doel te verwezenlijken. Wat daarbij niet vermeld werd, is dat de brailledrukkerij van Sonneheerdt uit zou groeien tot de grootste ter wereld. Met een visuele beperking toch zoveel voor elkaar krijgen... hulde!
