In de afgelopen maanden is door de ploeg van vrijwilligers en mijzelf gestaag gewerkt aan het toegankelijk maken van zeer uiteenlopende collecties en archieven. Het archief van de diplomaat, vertegenwoordiger en ambassadeur Edy Korthals Altes (*1924-†2021), de collectie CNV/Wereldverbond van de Arbeid en het redactie-archief van het tijdschrift Klokkenklank uitgegeven door de Vrijzinnig Hervormde Vrouwenfederatie in Nederland zijn allen beschreven. De laatste hand wordt gelegd aan het archief van Ben van Kaam, bekend als Trouw-redacteur en van populaire boeken als Parade der Mannenbroeders en Opstand der Gezagsgetrouwen. Verder wordt de collectie van de Essaigroep die zich aanvankelijk bezig hield met de kwestie Nieuwe Guinea ontsloten, als ook de archieven van D.W.L. Milo, Cor Groen (met daarin stukken betreffende George Puchinger wiens archief in 2024 open gesteld wordt voor onderzoekers), de filosoof Tony Tol en het omvangrijke archief van Tot Steun.
Ik heb aanvullingen op het archief van Pieter Nanne Holtrop (*1943-†2012) betreffende de zending op Sulawesi, de Deputaten voor de Zending van de CGK en de Gereformeerde Zendingsbond beschreven. Twee en een halve meter groot, bevat deze aanvulling een ware schat aan informatie omdat de collectie niet alleen stukken bevat betreffende het werk van predikanten zoals Arie Bikker en H. Geleynse (correspondentie, aanstellingspapieren, tractementen, begrotingen en stukken over hulppersoneel) en het oprichten van onderwijsinstellingen en kerken (Gereja Toraja) op het eiland, maar ook verslagen van de vele zendingsconferenties vanaf 1923. Dit archief heeft collectienummer 866 gekregen en de inventaris is te vinden op www.hdc.vu.nl.
Wat betreft recente aanwinsten heeft het HDC|Protestants Erfgoed aanvullingen op het archief van de vrijgemaakt-gereformeerde theoloog en predikant C. van der Waal (*1919-†1980) ontvangen. Na zijn opleiding tot predikant en in Nederland te hebben gewerkt, werkte hij tot aan zijn overlijden in Zuid-Afrika. Deze aanvullende stukken zijn inmiddels opgenomen in diens archief en betreffen vooral de vrijmaking en Klaas Schilder (Van der Waal stapte zelf in 1947 over naar de gereformeerde kerk vrijgemaakt). Ook zijn een serie politieke tekeningen met als onderwerp Colijn, Kuyper en Heemskerk uit onder andere De Notenkraker overhandigd; ik hoop in de komende maanden ook deze stukken te beschrijven en toegankelijk te maken.
Een keer in de zoveel tijd komen er stukken aan het licht die ‘afgedwaald’ zijn geraakt. Dat noem ik de bijzondere vondsten. Zo ook onlangs nog in een groot-formaat omslag: oorkondes van G.H.A. en Greta Grosheide. Respectievelijk een perkamenten oorkonde (helaas met waterschade) in 1940 uitgereikt aan Grosheide ter gelegenheid van het erelidmaatschap van het bestuur van de Vereeniging van Grootwerkgevers in het Winkel- en Magazijnbedrijf, en een papieren oorkonde in 1945 uitgereikt aan Greta Grosheide door de oratorische vereniging ɸ.O.I.N.I.Ξ. Verder trof ik rijk geïllustreerde nieuwjaarskaarten aan, twee A4-tjes groot, met scenes betreffende de geboorte van Christus en de twaalf maanden van het jaar, en een zilveren bruilofts-gedicht van Johanna Hoogenbirk uit 1837 voor haar broer Gerrit en haar schoonzuster Anna Arens die op 10 mei 1812 trouwden. De Grosheide-oorkondes zijn toegevoegd aan de Oorkondes en (Verkiezings)affiches-collectie (archief nummer 193); de nieuwjaars- en huwelijkskaarten in de collectie Losse Stukken (collectie nummer 299, inventarisnummers 518-522).
Afbeelding: Nieuwjaarswens van A.J. en J.W. Hoogenbirk voor hun ouders. Gedrukt in Amsterdam bij H. Moolenijzer. (Collectie 299, inventarisnummer 519).
